Leergang Geschiedenis van de Twintigste Eeuw, deel 3

In september 1939 breekt de Tweede Wereldoorlog uit. Deze zou 2.174 dagen duren en 50 miljoen levens kosten. Dat wil zeggen 23.000 doden gemiddeld per dag, oftewel 15 doden gemiddeld per minuut. Een belangrijk deel van de doden waren burgerslachtoffers, per ongeluk vermalen door de oorlogsmachinerie van de Asmogendheden en de Geallieerden. Een niet onaanzienlijk aantal onder hen werd moedwillig vermoord om reden van ras, seksuele voorkeur, of politieke voorkeur. De materiële schade was immens. Daarnaast riep de hel van de concentratie- en vernietigingskampen fundamentele vragen op over de aard van de mens en het westerse idee van ratio en vooruitgang.

In 1945 was de ellende verre van voorbij. Eindeloze vluchtelingenstromen doorkruisten Europa. Diegenen die het geluk hadden om terug te keren naar huis waren niet altijd welkom. Geweld tegen daders, meelopers en ook onschuldigen was aan de orde van de dag. Eten was schaars, onderkomens vaak beschadigd of vernield. Oost-Europa was bezet door de Russen. De Sovjets maakten geen aanstalten dit gebied snel te willen ontruimen. De overwinnaars, altijd al eerder bondgenoten dan vrienden, stonden wantrouwend tegenover elkaar. Zou nu de strijd ontbranden tussen de westerse geallieerden en de Sovjet-Unie? Een Koude Oorlog was het gevolg.

Economisch herstel werd voor vele westerse landen bemoeilijkt door het dreigende verlies van hun koloniën. Opkomend nationalisme al in de jaren voor de oorlog en de nederlagen die de superieur geachte westerlingen leden tegen de Japanners, betekenden een fatale ondermijning van het gezag van de eens zo onaantastbare overheersers. De nieuwe grootmachten hadden vanuit hun verschillende ideologische achtergronden geen zin om de Europese koloniale rijken in stand te houden. Integendeel, zij profiteerden van het verval van de macht van Europa.

De Amerikaanse visie dat armoede tot communisme zou leiden bracht de Marshall Hulp en de daarmee verbonden voorwaarden van Europese samenwerking en democratie.

‘Barre Anarchie’ gaat over: het Westoffensief, de Battle of Britain, Stalingrad, de vuurstorm van Hamburg, D-Day en Hiroshima, over vernietigingskampen, de deling van Europa, Europese samenwerking, dekolonisatie, het Marshall Plan en de Blokkade van Berlijn, over Hitler, Stalin, Churchill, Roosevelt en Truman.

Deze cursus maakt onderdeel uit van een leergang, maar kan ook prima afzonderlijk worden gevolgd.