Klassieke mythologie in de beeldende kunst

In de beeldende kunst is de klassieke mythologie een dankbare bron. De verhalen van Zeus (bij de Romeinen: Jupiter), Aphrodite (Venus) en hun familieleden werden verbeeld vanwege hun prikkelende inhoud, maar konden evengoed een politieke boodschap overbrengen. Iedere koning regeerde immers graag met Jupiters goedkeuring of hield die indruk hoog. Wie wilde er niet net zo wijs zijn als Minerva, zo mooi als Venus, zo stralend als Apollo, zo sterk als Hercules? 

Goden en helden sieren muren en schilderijen in paleizen, verbeelden elementen (Apollo = vuur), natuurkrachten en planeten, karakters en maatschappelijke belangen. Titiaan, Rubens, Rembrandt en Michelangelo behoorden tot de beroemde vertolkers van de verhalen, maar ook in de moderne kunst (Picasso!) die over het algemeen wilde breken met de traditie, grijpen kunstenaars nog terug op de oude verhalen.

We beginnen met het klassieke scheppingsverhaal en de eerste conflicten tussen de verschillende generaties waarbij de Olympische goden als winnaars uit de bus komen. Hierna bespreken we de verhalen rond de bekendste goden: oppergod Zeus (Jupiter) en zijn buitenechtelijk affaires, Aphrodite (Venus), godin van de liefde en schoonheid, zonnegod Apollo en krachtpatser Hercules. 

Ook kijken we naar de bekende verhalencyclus rond de Trojaanse Oorlog en de Metamorfosen van Ovidius. Ondertussen doorlopen we verschillende stijlperioden van de kunstgeschiedenis: van de klassieken naar de middeleeuwen, renaissance en barok tot aan de moderne tijd. De goden en hun verhalen worden onder andere verbeeld in middeleeuwse manuscripten, in de Zaal van de maanden in Ferrara, het plafond van het Palazzo Farnese in Rome en het Amsterdamse Paleis op de Dam.

In deze cursus hebben we het níet over de (antropologische) oorsprong van de mythologie maar nemen we de verhalen als uitgangspunt en gegeven.

Opsomming onderwerpen per college:

College 1: Inleiding in de godenwereld, opkomst van de Olympische Goden

College 2: Zeus (Jupiter) en zijn vele relaties

College 3: Aphrodite (Venus) en Apollo

College 4: Hercules; Daedalus en Icarus en het labyrint 

College 5: De Trojaanse Oorlog