Leergang Brabant onder het calvinistisch bewind (1648-1795), deel 3
De organisatie van de maatschappij in 'calvinistisch' Brabant
- Cursusnummer: 24N11
- Vakgebied: Mens en maatschappij
- Locatie: Tilburg
- Seizoen: Najaar 2024
- Dag: Donderdag
- Tijd: 13.30 - 15.15 uur
- Cursusdata: 17-okt., 07-nov., 14-nov., 21-nov., 28-nov., 05-dec., 12-dec.
- Prijs: € 247.00
- Aantal colleges: (incl rondleiding museum en 6 colleges)
- Werkvorm: Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen
- Cursusmateriaal:
De docent stelt een syllabus beschikbaar die bestaat uit de hand-outs van de in de colleges gebruikte PowerPointpresentaties met daarbij een inleiding. Ook geeft hij een lijst van de belangrijkste literatuur die hij gebruikt heeft en doet hij suggesties voor verder lezen.
- Opmerkingen:
De zevende bijeenkomst is een anderhalf uur durende rondleiding door het Stadhuis van ’s-Hertogenbosch. Reservedatum inhaal college 19 december
Leergang Brabant onder het calvinistisch bewind (1648-1795), deel 3
De Vrede van Munster in 1648 maakte een einde aan de Tachtigjarige Oorlog. Staatkundig was Staats-Brabant losgescheurd van het grote hertogdom Brabant (met de kwartieren van Brussel, Leuven en Antwerpen). De calvinistische religie werd de bevoorrechte. Het opperste bestuur zetelde voortaan in Den Haag. Staats-Brabant was een Generaliteitsland en fungeerde als bufferzone voor de Republiek der Zeven Verenigde Provincies. Maar veranderde er wel zo veel op lokaal niveau in Staats-Brabant?
De colleges zijn een cursus Brabantse maatschappijleer over de zeventiende en achttiende eeuw. De bestuurlijke indeling van Brabant, de inrichting en het functioneren van de stads- en dorpsbesturen in de periode 1648-1795 worden behandeld. Dankzij de talrijke corporaties en andere instellingen waren veel mensen, anders dan vaak gedacht wordt, nauw betrokken bij het lokale bestuur en de uitoefening van allerlei ‘overheidstaken’.
Naast de institutionele geschiedenis wordt er gekeken naar de impact die de calvinistische regenten en predikanten op het maatschappelijk leven hadden. We zullen zien dat zware klachten tegen de bestuurscultuur leidden tot een ineenstorting van het oude regime. De revolutionairen vormden in 1795 de Bataafse Republiek waarvan Bataafs-Brabant volwaardig lid werd. Daarmee kwam er ook een nieuwe bestuursstructuur.
De cursus wordt afgesloten met een rondleiding door het stadhuis van ’s-Hertogenbosch. Destijds was ’s-Hertogenbosch de hoofdstad van de Meierij. De Bossche stadsbestuurders hadden veel macht in dit gebied dat het overgrote deel van Staats-Brabant besloeg. In dit gebouw met veel kenmerken van het Hollands classicisme kan men zich nog in het Brabant van het ancien regime wanen.
De cursus maakt deel uit van de leergang Brabant onder het calvinistische bewind, 1566-1795. Een geschiedenis van ellende en vitaliteit, maar is ook goed afzonderlijk te volgen.
Opsomming onderwerpen per college:
College 1: Bestuur van de steden van Staats-Brabant.
College 2: Inrichting van het bestuur van het platteland van Staats-Brabant.
College 3: De organisatie van de corporaties; armenzorg, ambachtsgilden, schutterijen, e.d.
College 4: Militaire aangelegenheden in Brabant.
College 5: De invloed van het calvinisme op het maatschappelijk leven in Brabant.
College 6: Patriottentijd en Revolutie in Brabant.
College 7: Bezoek aan het stadhuis van ’s-Hertogenbosch.
Jos Wassink
Dr. Jos Wassink studeerde geschiedenis en na zjin examen hogere archiefambtenaar heeft hij gewerkt bij het Rijksarchief in Noord-Brabant en als gemeentearchivaris van Weert. Zijn proefschrift handelt over rechtspraak en bestuur in de periode 1568-1795. Toen hij provinciaal historicus van Utrecht werd, ging hij weer in ’s-Hertogenbosch wonen. Nu heeft hij weer tijd om zich bezig te houden met zijn passie: de geschiedenis van Brabant in de zeventiende en achttiende eeuw.
Uit eerdere evaluaties over deze docent:
"Enthousiaste docent die mede met zijn zeer brede kennis van de materie vlot kan inspelen op vragen van de cursisten."
"Alle lof voor de docent. Een gedreven man, met veel liefde voor zijn vak. Hij wilde van de cursus een succes maken en hij had er veel werk van gemaakt."